การขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายพิษน้ำท่วมทำให้มีคดีล้มละลายเพิ่มขึ้นจำนวนมาก ศาลล้มละลายปี 2554 มีคดีเกิดใหม่ 14,805 คดี ทุนทรัพย์ประมาณ 4 แสนล้านบาท มีคดีคงค้างมาจากปี 2553 จำนวน 6,828 คดี ทำคดีเสร็จ 15,335 คดี คดีค้างไปในปี 2555 จำนวน 6,298 คดี หากนับรวมตั้งแต่จัดตั้งศาลล้มละลายปี 2542 มีคดีล้มละลาย 109,554 คดี มีทุนทรัพย์รวม 3.43 ล้านล้านบาท เป็นคดีฟื้นฟูกิจการ 737 คดี ทุนทรัพย์ร่วม 2.19 ล้านล้านบาท
มีคำถามจากเจ้านี้ทางการค้าและเจ้าหนี้เงินกู้หลายรายซึ่งเป็นเจ้าหนี้ไม่มีประกัน เกี่ยวกับเรื่องการขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลาย อยากถามว่าจะต้องทำอย่างไรบ้างจึงจะได้รับชำระหนี้ ทนายคลายทุกข์จึงขอนำเสนอพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ.2483 ในส่วนที่เกี่ยวกับการขอรับชำระหนี้ เป็นข้อ ๆ ดังนี้
1.เจ้าหนี้ต้องปฏิบัติตามวิธีการขอรับชำระหนี้ในกฎหมายล้มละลายมาตรา 27 เมื่อศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดแล้ว เจ้าหนี้จะขอรับชำระหนี้ได้ก็แต่โดยปฏิบัติตามวิธีการที่กล่าวไว้ในพระราชบัญญัตินี้ แม้จะเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษา หรือเป็นเจ้าหนี้ที่ได้ฟ้องคดีแพ่งไว้แล้ว แต่คดียังอยู่ระหว่างพิจารณาก็ตาม
2. เจ้าหนี้ต้องยื่นคำขอชำระหนี้ต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนด 2 เดือน นับแต่วันโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดในกรณีอยู่ในประเทศไทยขณะมีการโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ วันโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ หมายถึง วันที่มีการเผยแพร่หนังสือออกไปยังสาธารณชนในฉบับหลังสุด โดยทั่วไปถือเอาวันที่โฆษณาในวันโฆษณาในราชกิจจานุเบกษาเป็นเกณฑ์ การที่เจ้าหนี้ไม่ทราบคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เพราะเหตุจำเลยได้เปลี่ยนชื่อใหม่ก็ไม่ใช่เหตุที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะขยายกำหนดระยะเวลาขอรับชำระหนี้ให้แก่เจ้าหนี้ได้ ถ้าเจ้าหนี้คนใดไม่ขอรับชำระหนี้ภายในกำหนดเวลาตามมาตรา 91 เจ้าหนี้คนนั้นเป็นอันหมดสิทธิ์ที่จะได้รับชำระหนี้จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ในคดีล้มละลาย และจะมาฟ้องลูกหนี้อีกไม่ได้ มาตรา 91 เจ้าหนี้ซึ่งจะขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายจะเป็นเจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์หรือไม่ก็ตาม ต้องยื่นคำขอต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ภายในกำหนดเวลาสองเดือนนับแต่วันโฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด แต่ถ้าเจ้าหนี้อยู่นอกราชอาณาจักร เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะขยายกำหนดเวลาให้อีกได้ไม่เกินสองเดือน คำขอรับชำระหนี้นั้นต้องทำตามแบบพิมพ์ โดยมีบัญชีแสดงรายละเอียดแห่งหนี้สิน และข้อความระบุถึงหลักฐานประกอบหนี้และทรัพย์สินอย่างหนึ่งอย่างใดของลูกหนี้ที่ยึดไว้เป็นหลักประกันหรือตกอยู่ในความครอบครองของเจ้าหนี้
3. มูลแห่งหนี้ที่ขอรับชำระหนี้ได้เกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ เช่น ค่าปรับจะขอรับชำระหนี้ได้จนถึงวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เท่านั้น การขอรับชำระหนี้ตามเช็คเพียงอย่างเดียว โดยไม่มีมูลหนี้อื่น ถ้าเช็คลงวันที่สั่งจ่ายภายหลัง วันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ขอรับชำระหนี้ไม่ได้ หนี้เงินกู้ที่ไม่มีหลักฐานเป็นหนังสือขอรับชำระหนี้ไม่ได้ หนี้ที่ขาดอายุความขอรับชำระหนี้ไม่ได้มาตรา 94 เจ้าหนี้ไม่มีประกันอาจขอรับชำระหนี้ได้ ถ้ามูลแห่งหนี้ได้เกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ แม้ว่าหนี้นั้นยังไม่ถึงกำหนดชำระหรือมีเงื่อนไขก็ตาม เว้นแต่(1) หนี้ที่เกิดขึ้นโดยฝ่าฝืนข้อห้ามตามกฎหมาย หรือศีลธรรมอันดี หรือหนี้ที่จะฟ้องร้องให้บังคับคดีไม่ได้
(2) หนี้ที่เจ้าหนี้ยอมให้ลูกหนี้กระทำขึ้นเมื่อเจ้าหนี้ได้รู้ถึงการที่ลูกหนี้มีหนี้สินล้นพ้นตัว แต่ไม่รวมถึงหนี้ที่เจ้าหนี้ยอมให้กระทำขึ้นเพื่อให้กิจการของลูกหนี้ดำเนินต่อไปได้สุดท้ายนี้ ขอฝากไปถึงเจ้าหนี้ทางการค้าในช่วงที่บ้านเมืองวิกฤต ควรจะมีการตรวจสอบสถานภาพของลูกหนี้ว่า ถูกพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดหรือถูกศาลสั่งพิพากษาให้เป็นบุคคลล้มละลายแล้วหรือยังเพื่อจะได้ไม่พลาดโอกาส ขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลาย ซึ่งมีกำหนดระยะเวลาไว้สั้นมากเพียง 2 เดือน
